„Pieśni żydów sefardyjskich” – koncert muzyczny Urszuli Makosz z zespołem
KIEDY: 8-09-2019
GDZIE: Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7
START: 18:30
„Mi amor, mi alegria” – Pieśni Żydów Sefardyjskich
Prezentują utwory w języku ladino, charakterystyczne dla kultury muzycznej Żydów sefardyjskich, spadkobierców kulturowych Żydów wypędzonych w XVI wieku z Hiszpanii i Portugalii.
Skład Zespołu:
Urszula Makosz – śpiew
Paweł Pierzchała – fortepian
Krzysztof Cyran – gitara
Sławomir Berny – instrumenty perkusyjne
Michał Półtorak – skrzypce, mandolina
Michael Jones – skrzypce, altówka, djembe, ravanhuta
NIREN(SZTAJN)SKA | spektakl/ koncert
KIEDY: 8-09-2019
GDZIE: Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7
START: 16:00
NIRENSZTAJNSKA
Spektakl / koncert inspirowany historią artystki Poli Nireńskiej (Nirensztajn), komentowaną twórczością współczesnych poetek piszących w języku jidysz.
Pola Nireńska - wybitna choreografka i tancerka, studentka wizjonerskiej Mary Wigman, naznaczona trudnym losem, wielkim poczuciem piękna i niespełnienia. "W Niemczech karierę zrujnował jej Hitler, w Polsce - antysemityzm, we Włoszech - Mussolini, w Anglii - wojna, a w Stanach udaremnił ją już wiek".
Agafia Wieliczko / choreografia, taniec, recytacja
Maja Miro-Wiśniewska / muzyka, flety
Zbigniew Chojnacki / muzyka, akordeon, elektronika
W cieniu Wielkiej Synagogi | film dokumentalny w reż. A. Dudzińskiego
KIEDY: 8-09-2019
GDZIE: Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7
START:17:00
"W cieniu Wielkiej Synagogi" w reżyserii Andrzeja Dudzińskiego jest pierwszym pełnometrażowym filmem dokumentalnym o dziejach Żydów w Gdańsku na przestrzeni ostatnich wieków. Opowiada o życiu codziennym pięciu gmin żydowskich w czasach, gdy stanowili kilkutysięczną społeczność ze swoją prasą, partiami politycznymi, klubami sportowymi, teatrem, a także ze swoim szkolnictwem. Wśród żydowskich mieszkańców Gdańska były również osoby wybitne. Ich dorobek stał się wkładem w dziedzictwo światowej nauki i kultury. O tym między innymi opowiada ten film.
(Nie)zwykłe malarstwo Erny Rosenstein | Michał Bolka | wykład
KIEDY: 8-09-2019
GDZIE: Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7
START: 15:00
Zapraszamy na wykład Michała Bolki o (nie)zwykłym malarstwie Erny Rosenstein. Przez wiele lat działalność artystyczna Erny Rosenstein pozostawała w cieniu wielkich mistrzów polskiej sztuki powojennej. Artystka, związana z kręgiem Tadeusza Kantora i Grupy Krakowskiej oraz warszawską galerią Krzywe Koło, wypracowała swój własny styl malarski. Nawiązując do surrealizmu i malarstwa materii, stworzyła trudny do jednoznacznego sklasyfikowania język artystyczny, oparty na mieszaniu i łączeniu różnych stylistyk, tendencji i kierunków. Dodatkowo, silny wpływ na malarstwo artystki miało życie pełne tragicznych wydarzeń.
DER HEMSZECH = KONTYNUACJA | koncert | Maria Ka z Zespołem
KIEDY: 7-09-2019
GDZIE: Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7
START:19:30
Der hemszech דער המשך = Kontynuacja to, zaśpiewany i napisany w całości w języku jidysz, koncert wokół indywidualnych historii kobiecych oraz kobiecej historii rodowej. Ta muzyczna kompozycja złożona jest z tradycyjnych, zaadaptowanych do kobiecej perspektywy, pieśni żydowskich oraz nowych utworów nawiązujących do wybranych wątków przedwojennego pisarstwa żydowskiego. Punktem wyjścia dźwiękowej opowieści jest warstwa tekstowa istniejących piosenek jidysz, w której przedstawione są losy bohaterek uwikłanych w uniwersalne, ale i charakterystyczne dla jidyszowych utworów wątki – m.in. wolności i separacji od nadopiekuńczej matki (Ojfn weg sztejt a bojm), uwodzenia (Szejn, wi di lewone), czy biedy (Papirosn). Podczas koncertu opisane w piosenkach fragmenty z życia bohaterek znajdują swoją kontynuację w napisanych współcześnie przez Marię Ka utworach. Ich słowa są rozwinięciem rozpoczętych w znanych utworach biografii, uwzględniającym wybrane momenty biegu życia kobiety oraz kontekst wydarzeń ze styku polskiej i żydowskiej historii, takich jak Holokaust, powstanie państwa Izrael, czy emigracja Marca’68.
Wykonanie: Maria Ka z Zespołem
„Kol Isze - głos kobiet w poezji jidysz” - spotkanie z Joanną Lisek | promocja książki | 07-09-2019
KIEDY: 7-09-2019
GDZIE: Biblioteka Manhattan, Al. Grunwaldzka 82
START: 17:30
Wraz z Joanną Lisek, autorką „Kol Isze – głos kobiet w poezji jidysz”, prześledzimy wyodrębnianie się w poezji jidysz kobiecej podmiotowości i wypracowywanie różnych strategii jej ekspresji, poczynając od tekstów najwcześniejszych (z XVI w.), poprzez twórczość ludową, często będącą wyrazem krytyki ustalonego porządku społecznego – aż po utwory będące świadectwem XX-wiecznej rewolucji obyczajowej, radykalizacji postaw i przeobrażeń modelu kobiecości żydowskiej. Wykład będzie próbą odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób kobiety funkcjonowały w ramach wyznaczonych im granic oraz wbrew nim?
O chasydach i nigunach | wykład Magdaleny Budy i Mikołaja Trzaski | 05-09-2019
KIEDY: 5-09-2019
GDZIE: Nowa Synagoga, ul. Partyzantów 7
START: 18:00
/Na zdjęciu: Ohel cadyka Elimelecha - twórcy chasydyzmu, fot. M. Buda/
Wykład Mikołaja Trzaski i Magdaleny Budy zapoznana publiczność z ideą chasydyzmu, jego twórcami, kreatorami, opowieściami, mistycznymi sylabicznymi pieśniami bez słów.
Magdalena Buda opowie o początkach chasydyzmu, o gruncie, na którym wyrósł, o jego twórcy Baal Szem Towie i kontynuatorach ruchu.
"W poszukiwaniu złotego jabłka” | spotkanie z Bellą Szwarcman-Czarnotą i Różą Ziątek-Czarnotą | 07-09-2019
KIEDY: 07-09-2019
GDZIE: Biblioteka Manhattan, Al. Grunwaldzka 82
START: 16:00
Zapraszamy na spotkanie z autorkami książki "W poszukiwaniu złotego jabłka. Lider buch – Śpiewnik rodzinny", czyli Bellą Szwarcman-Czarnotą (pisarką, tłumaczką i felietonistką pisma „Midrasz”) oraz Różą Ziątek-Czarnotą (skrzypaczką specjalizującą się w muzyce dawnej).
Książka zawiera teksty i nuty piosenek wraz z tłumaczeniem na polski i transkrypcją tekstu w jidysz. Są tu także zamieszczone przekłady wierszy dla dzieci Icchoka Lejbusza Pereca oraz noty o kompozytorach i autorach tekstów.
W odpowiedzi na głosy czytelników, w dwa lata po ukazaniu się książki autorki nagrały płytę z piosenkami w niej zamieszczonymi.
Bas Kol | spektakl | PREMIERA | 06-09-2019
KIEDY: 06-09-2019
GDZIE: Teatr w Blokowisku, PLAMA GAK, ul. Pilotów 11
START: 19:30
Rezerwacja miejsc od 1 września pod adresem Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Spektakl poetycki oparty na tekstach poetek żydowskich (pisanych w jidysz i tłumaczonych na j. polski przez kobiety). Ukazuje sieć korelatów pomiędzy kobiecą psychiką, jej uwarunkowaniami społecznymi, kulturowymi, specyficznym sposobem percypowania rzeczywistości - a kobiecym pisarstwem, życiem i obecnością jej podmiotowości twórczej. Poezja żydowskich kobiet pierwszej połowy XX wieku, jest w dużej mierze nakierowana na odkrywanie i badanie własnego fenomenu, przy jednoczesnej konieczności przekraczania barier narzuconych przez system zniewolenia, władzy i dominacji. Wyłania się tutaj specyficzna kategoria Innego. Wykluczenie i przemoc, dotykają Innego ze względu na przynależność narodową, religijną, czy klasową. W kobiecej poezji jidysz, możemy ujrzeć i niemal dotknąć równie bolesnej inność i opisu przemocy wyższego rzędu - przenikającej te wszystkie stratyfikacje pionowo - przemocy wobec Innej.
scenariusz i scenografia – Jakub Skrzypczak; reżyseria – Marek Brand, muzyka – Jan Ignacy Wiśniewski, występują – Ewelina Damps, Izabela Terek
Co się stało z naszymi sąsiadami? Okruchy pamięci | film dok. | 06-09-2019
KIEDY: 06-09-2019
GDZIE: Strefa Inspiracji, Galeria Wnętrz CITY MEBLE, Al. Gunwaldzka 211
START: 17:30
Fot. pocztowka z widokiem sklepu Sally Arendta, żydowskiego kupca bławatnego, szef firmy przed wejsciem w Kartuzach
OKRUCHY PAMIĘCI. Co się stało z naszymi sąsiadami? Reż. Andrzej Dudziński. Rok prod. 2018.
Przed II Wojną Światową kaszubskie miasto Kartuzy zamieszkiwało kilka narodowości. Byli to Polacy, Kaszubi, Niemcy i Żydzi. Ci ostatni żyli głównie w trzech miejscach: przy Placu Św. Brunona, w okolicach ul. Gdańskiej i przy Rynku. Zniknęli z miasta wraz z wkroczeniem hitlerowskich okupantów.
